Bincangkan usaha pengembalian kedaulatan yang dilakukan di China pada abad ke-20
Dekolonisasi
merupakan proses pengembalian kedaulatan sesebuah negara yang dijajah dan juga
suatu proses kearah pembentukan negara baru yang bebas daripada jajahan dan
campur tangan kuasa lain. Di China, dekolonisasi terbahagi kepada dua tahap. Pertama
menggulingkan kerajaan Manchu dan kedua ialah membentuk negara China yang bebas
daripada campur tangan kuasa-kuasa barat pada abad ke-20.
Usaha
pertama ialah tindakan Dr.Sun Yat Sen yang merupakan pemimpin revolusioner yang
melakukan revolusi kerana tindakan pihak berkuasa yang menyerang ibu pejabat
golongan revolusiner. Gerakan tersebut bermula di Wuchong dan merebak ke
tempat-tempat lain seperti Hankow dan Hanyang. Terdapat juga wilayah-wilayah
yang diisytiharkan kemerdekaan dan tidak bernaung di bawah pimpinan kerajaan Manchu.
Untuk menyekat keadaan tersebut, kerajaan Manchu melantik Yuan Shih Kai untuk
menyekat golongan revolusioner. Yuan Shih Kai berjaya menjalankan tugasnya
dengan sokongan tentera dan kewangan yang akhirnya membawa rundingan untuk
membentuk republik China dan Yuan Shih Kai dilantik sebagai Presiden sementara.
Perlantikan
tersebut menyebabkan Yuan Shih Kai melibatkan diri dalam republik tersebut dan
tidak melaksanakan perintah kerajaan Manchu dan secara tidak langsung ianya
menyebabkan kejatuhan kerajaaan Manchu. Faktor tersebut menolong pembentukan
kerajaan demokrasi dimana pilihanraya diadakan untuk wakil Dewan Rendah dan
Dewan Tertinggi. Tung Meng Hui diganti ke parti baru iaitu Kuomintang (KMT) dan
ianya memenangi banyak kerusi dalam pilihanraya daripada Parti Progresif yang
dipimpin oleh Yuan Shih Kai.
Yuan
Shih Kai bertindak membunuh pemimpin KMT apabila menyedari kedudukannya
tergugat selepas pilihanraya. Yuan Shih Kai juga menyingkirkan pemimpin KMT yang
berjawatan dan mangharamkan Parti Kuomintang. Sebagai balasan, pemimpin KMT
melancarkan revolusi untuk kali kedua tetapi gagal. Yuan Shih Kai yang gila
kuasa pula mencadang untuk melancarkan pemerintahan monarki dengan melantik dirinya
sebagai raja tetapi hasratnya tidak terlaksana kerana beliau meninggal dunia.
Kekosongan
politik di China menyebabkan Dr.Sun Yat Sen mengharapkan sokongan kuasa barat
tetapi gagal menyebabkan beliau mendapat bantuan Rusia yang berfahaman komunis.
Hasil daripada rundingan, Parti Komunis China bergabung dengan KMT. Tetapi, gabungan
tersebut tidak bertahan lama selepas kematian Dr.Sun Yat Sen kerana
penggantinya Chiang Kai Shek bersikap antikomunis. Beliau juga cuba
menghapuskan pengaruh komunis dan melakukan pembunuhan beramai-ramai. Semasa Jepun
meluaskan pengaruh, gerakan antikomunis diteruskan yang memaksa pihak komunis
beralih menyebabkan pemimpinnya Mao Tze Tung memulakan Long March dan Shensi
sebagai pusat gerakan baharu.
Perbalahan
antara PKC dan KMT berterusan selepas Perang Dunia Kedua sehingga menyebabkan
berlakunya beberapa pertempuran. Tindakan pemimpin KMT yang kejam dan dasar
probarat dimanfaat oleh golongan komunis untuk mendapat sokongan rakyat dan
akhirnya KMT berjaya dikalahkan dan pemimpinnya Chiang Kai Shek berundur ke
Taiwan. Beliau membentuk kerajaan demokratik di China. Rakyat china pula
bersatu membentuk kerajaan Republik Komunis dan Mao Tze Tung dilantik sebagai
presiden yang pertama.